Khi "động cơ chia sẻ trên facebook là
gì" đang dần lắng xuống thì câu hỏi "từ thiện để làm gì" trong chương trình 60
phút mở của VTV lại tiếp tục gây bão cộng đồng mạng. Nhiều ý kiến trái
chiều khác nhau, mỗi người một quan điểm và một cách nhìn. Cá nhân mình
rất đồng tình với ý kiến của chị Đoàn Minh Phượng.
Vì vậy, Cô Nàng Bán Cao Ngựa mạn phép chia sẻ bài viết này với mong
muốn các bạn có cái nhìn khách quan hơn với chương trình vừa qua nhé ^^.
" Một người bạn cho tôi xem một bức ảnh chụp ở miền núi. Ảnh chụp một
thanh niên chừng 20 tuổi. Đoàn xe lên phát quà từ thiện, người trong ảnh
không ra xếp hàng nhận quà, mà chỉ đứng ở xa nhìn. Lúc trên xe ra về,
một người trong đoàn vừa kịp quay mặt lại chụp ảnh ánh mắt người con
trai trẻ nhìn theo đoàn xe đang rời đi.
Tôi không thể nào quên
cặp mắt đó. Nó đầy tổn thương, buồn bã, và có chút tủi hờn. Nhưng đó chỉ
là những chữ của tôi. Nếu bạn có mặt ở đó và hỏi chàng trai đó có cảm
giác gì, bạn sẽ không có câu trả lời. Sự thật gần với im lặng hơn là gần
lời nói.
Tôi từng làm cho một tổ chức từ thiện, tôi cũng từng
đứng phía bên nhận. Tôi biết điều này: Khi bạn tới một nơi nào đó ai
cũng nghèo, thiếu ăn, bạn gọi mọi người ra sân làng lãnh quà từ thiện,
sẽ có một phần ba người chạy ra nhanh để đứng trước lúc xếp hàng, một
phần ba người nhất định ở nhà, và một phần ba người lưỡng lự. Còn chút
lòng tự trọng, hay là bất bình, hay chỉ là sự e ngại người lạ, có bán đi
để lấy quà hay không? Sự phân chia ra 3 nhóm này cũng làm tình thân
giữa những người trong làng khó khăn hơn. Hãy biết là bạn làm từ thiện
trên cái giá đó. Và vẫn làm dù có cái giá đó. Bạn sẽ phải cẩn trọng hơn.
"Hãy bước nhẹ vì bạn bước trên giấc mơ của tôi" ("Tread softly because
you tread on my dreams," William Butler Yeats).
Đề tài làm từ
thiện là đề tài quan trọng, vô cùng rộng, và khó. Nó chạm tới chuyện
sống chết, tình thương người, giàu nghèo, môi trường, nhân phẩm, giáo
dục, phát triển. Nó cũng chạm tới thứ mặc cảm rất sâu trong mỗi người:
chúng ta đã làm gì để cái nghèo có đây? Dù chúng ta là người nhận, người
cho, hay người lấy.
Đặng Hoàng Giang đáng lẽ phải sửa soạn kỹ
lưỡng và cụ thể hơn, và nhất là phải từ chối cơ hội phát biểu trong một
talkshow truyền hình, nơi người nói và người nghe chỉ có đủ thì giờ cho
loại ngôn ngữ khẩu hiệu, nơi anh phải tự kết luận mình một cách trừu
tượng, vắn tắt, vô cảm — hoàn toàn không thích hợp cho đề tài lớn lao và
nhạy cảm này.
Từ thiện nhân đạo (cho cá) và từ thiện phát triển
(cho cần câu), cả hai đều có thể rất tốt và có thể sai trầm trọng. Cứu
người thì luôn luôn đúng và gần như thiêng liêng, nhưng thiếu cẩn trọng
nó có thể làm đổ vỡ nhiều thứ, như một tỉnh ở Phi châu, quần áo cũ từ
thiện đã giết chết tất cả nông dân trồng bông vải, thợ dệt, thợ nhuộm và
thợ may, người ta đi từ chỗ tuy nghèo có thể tự may quần áo mặc và có
bán đi xa một ít, tới chỗ lệ thuộc hoàn toàn vào quần áo từ thiện và
nhiều thứ khác (bài tường trình đọc đã rất lâu, tôi xin lỗi vì không còn
có thể dẫn nguồn).
Các hội thiện nguyện dân sự hết sức cần thiết
và đáng ngưỡng mộ. Giang cũng nghĩ như tôi. Và tôi đứng cùng phía với
anh, phía tin rằng làm từ thiện cần mục đích mạch lạc và được làm với
nhiều cẩn trọng. Những đổ vỡ lâu dài nó có thể gây ra là kinh nghiệm của
nhiều chương trình đã làm nhiều năm, chứ không phải do người ta tưởng
tượng ra trên sách vở.
Mục đích cuối cùng của việc làm từ thiện,
là làm cho làm từ thiện không còn cần thiết nữa. Điều này khó với tới.
Nhưng đường xa không ai cấm chúng ta nhìn lên sao trên trời lấy mốc mà
đi. "
0 nhận xét:
Đăng nhận xét